Theo số liệu thống kê, Nghệ An và Yên Bái là 2 địa danh nổi tiếng có nhiều mỏ đá ruby nhất Việt Nam, trong đó huyện Yên Bình (Yên Bái) là quê hương của khối đá ruby nặng 2,1kg, được phong là Quốc bảo với tên gọi “Ngôi sao Việt Nam”

Ruby là một trong bốn loại thuộc nhóm đá quý, hiếm. Vậy nên nhiều người vẫn cho rằng, muốn có một viên rubi 3 cara (0,6 gam) bằng đầu ngón cái đúng tiêu chuẩn quốc tế là chuyện mò kim đáy biển. Vậy mà, vào tháng 4/1997, trong khi tuyển quặng, công nhân mỏ Tân Hương (Yên Bình, Yên Bái) thấy trong đám đá thải không lọt qua sàng một cục đá lớn, nặng 2,7kg. Ngay sau đó, các nhà khoa học đã vào cuộc, xác định đó là đá ruby.

Sau nhiều năm, qua rất nhiều cuộc họp của nhiều cơ quan chức năng nhưng vẫn không định được mức giá cụ thể cho báu vật  này. Nguyên nhân là do lớp tạp chất bao xung quanh. Nếu muốn biết giá trị thực sự buộc lòng phải bóc tách lớp vỏ bên ngoài.

Song một số nhà khoa học cho rằng, nếu bóc tách sẽ làm hỏng cấu trúc, dẫn đến làm mất đi hình dạng tự nhiên ban đầu, nghĩa là mất đi ý nghĩa khoa học. Điều này có thể làm tổn thất giá trị kinh tế của viên đá.

Hội đồng Giám định của Bộ Tài chính cũng nhận định, viên đá ruby quý, hiếm có trên thế giới và là hiện vật đá quý lớn nhất được khai thác tại Việt Nam từ trước đến nay, cần được giữ lại làm bảo vật quốc gia. Hội đồng nhất trí với ý kiến “không bóc tách tiếp để lấy riêng phần ngọc có chất lượng cao ở bên trong”.

Ngày nay, huyện Lục Yên, Yên Bái vẫn luôn là thị trường sôi động cho việc buôn bán trao đổi các loại đá quý. Đặc biệt nhắc đến Ruby Lục Yên người ta sẽ nghĩ ngay đến những viên ruby đẹp, tự nhiên. Chợ đá quý tại Lục Yên, Yên Bái hoạt động rất sôi nổi.

Tuy độ cứng chỉ là 9 theo thang đo độ cứng Mohs kém kim cương ( độ cứng kim cương là 10) nhưng những viên đá ruby lại có được vẻ đẹp và màu sắc được mọi người yêu thích. Màu đỏ đặc trưng của viên đá ruby, từ đỏ thẫm (Royal – ruby) tới đỏ tươi (Sunset -ruby) tới màu hồng (pink -ruby) đã tạo lên sự khác biệt, sự quý hiếm đẳng cấp và giá trị của viên đá.

Ở Việt Nam, vùng nào có nhiều Ruby nhất

Với những viên kim cương, giá trị của chúng hoàn toàn có thể định giá theo các yếu tố màu sắc, chất lượng, độ trong, kích thước… thì việc định giá viên đá ruby hoàn toàn mang tính chất tương đối, chất lượng và độ quý hiếm là yếu tố khó có thể định giá 1 viên đá ruby.

Ở Việt Nam, vùng nào có nhiều Ruby nhất